In de afgelopen jaren ben ik best tot bijzondere conclusies gekomen als het gaat om mijn rol als fysiotherapeut. Loslaten van mijn percepties over wat ik dacht dat goed was werd de uitdaging.
Je kunt zeggen dat ik mijzelf als fysiotherapeut zag als iemand die de weg uitstippelde voor de patiënt, gebaseerd op het Evidence Base Medicine principe.
Er is iets bij gekomen, iets wat ervoor zorgt dat niet ik maar de patiënt centraal staat. Niet mijn rugzak, die vol zit na 35 jaar scholing…., bepaalt welke interventie er ingezet wordt. Ook niet mijn persoonlijke voorkeur voor een interventie of een recent interessante cursus die ik heb gevolgd bepaalt. Nee, wat er is bijgekomen is het proces waarin de patiënt bepaalt, ik stel me daar ten dienste van op. Als je nu denkt, okay ‘dus de patiënt bepaalt wat er gebeurt’, jazeker dat is precies wat ik bedoel. Maar als je denkt, okay ‘de patiënt vraagt en wij draaien’, dat zeker niet. Ik zal het aan de hand van een voorbeeld toelichten.
Je kent ze vast wel, mensen die bij je binnenkomen met een eerste episode van acute lage rugpijn, laten we zeggen 2 dagen geleden zonder significant trauma ontstaan. Fysiotherapeutisch valt het te klasseren als aspecifiek. Ik was gewend deze mensen met een interventie te behandelen die gericht was op het herstellen van functies en activiteiten. Ik zag daar weinig nadeel in, want men ging vooruit en waren ook meestal tevreden. Met dit laatste was ik uiteraard content. Wat aan me bleef knagen was de vraag; Waarom ik voor die bepaalde interventie had gekozen? Ik kon dat maar niet voldoende verantwoorden voor mezelf. Natuurlijk, de patiënt herstelde maar was dit nu dankzij of ondanks de interventie? Vanuit het perspectief van de patiënt was het duidelijk. Die was hersteld dankzij de interventie. En hier ging het bij mij wringen in de loop der jaren. Maakte het wel uit welk type interventie ik had gekozen, of zou het sowieso vooruitgegaan zijn?
Mijn huidige antwoord daarop is een overduidelijk ja, vaak gaat de patiënt vooruit ondanks mijn specifieke interventie en niet dankzij. Een groot nadeel hierbij is het leerproces bij de patiënt. Deze koppelt namelijk de vooruitgang aan mijn interventie en ontwikkeld de perceptie dat het daardoor beter is gegaan. Hierdoor vraagt de patiënt bij een terugkeer van de rugpijn dus weer om die specifieke interventie. Dus als ik had gemanipuleerd, core stabiliteit had geoefend, dry needling toegepast of massage (of vanuit het verleden UKG, interferentie ultrageluid, tractie…….) werd daar weer om gevraagd. En hier lopen we dus tegen het probleem aan dat we mensen conditioneren in wat nodig zou zijn om van acute lage rugpijn af te kunnen komen. Dat is jammer want het kost meer bij een recidief onnodige zorg en maakt de patiënt potentieel afhankelijk. Hoe fijn zou het zijn als de patiënt ervaart zelf de lage rugpijn op te kunnen lossen. En daardoor eert dat het lichaam adapteert, sterk is en het zelf onder controle kan gaan brengen bij een terugkeer van de klachten.
Dat is de rede waardoor ik me meer ben gaan richten op; Wat heeft de patiënt nodig, en wat is mijn rol daarbij?
Dit is het gedeelte waarin ik geregeld mijn klinische onzekerheid tegenkom. Immers, mijn ervaring met bijvoorbeeld de vraag te stellen: “Wat denkt u er zelf van?” is niet positief. “U bent toch de fysiotherapeut?” reageerde de patiënt vaak terecht naar me. Nee, dat was niet de weg.
Het luisteren naar en samen exploreren van het narratief van de patiënt bevalt beter. Wederzijdse openheid en nieuwsgierigheid leidt vaak tot een idee over wat de patiënt nodig heeft. Het raakt me iedere keer weer, om te ervaren hoeveel mensen eigenlijk zelf weten wat ze nodig hebben en wat goed voor henzelf is. Het is vaak mijn onhandigheid in de communicatie als dit niet goed naar voren komt.
Pas ik dan geen interventies meer toe?
Jawel. Waar ik meer aandacht aan schenk is het bepalen of een interventie iets noodzakelijk extra's brengt voor het herstel. Dit doe ik door deze vragen te beantwoorden:
Het heeft bij mij geleid tot een afname van interventies en hierdoor ook een afname van mogelijke afhankelijkheid. Het heeft geleid tot een sterke inbreng van de patiënt zelf in het herstelproces, validering van het probleem die mensen ervaren (Toye 2021). Wat naar mijn idee ook precies is wat mensen verwachten van de zorg. Het meer laten ervaren dat het lichaam adaptief is en dat je er zelf controle over kan hebben. Hoe fijn is dat!
Mijns inziens geldt bovenstaande niet alleen voor acute lage rugpijn maar voor alle acute musculoskeletale klachten waarbij er geen significant trauma aanwezig is.
Weer bedankt voor het lezen.
Edwin