Klinische onzekerheid

Als EFIC-geregistreerd pijnfysiotherapeut ben ik dagelijks betrokken bij de complexe en vaak uitdagende zorg voor mensen met aanhoudende pijn. Hoewel mijn expertise en training mij voorzien van een gedegen wetenschappelijke basis en praktische vaardigheden, zijn er momenten waarop klinische onzekerheid een onvermijdelijk onderdeel wordt van mijn professionele ervaring.

Een van de meest uitdagende aspecten van het werken met aanhoudende pijn is dat elke patiënt uniek is. Hun ervaringen, verhalen, copingmechanismen en fysieke reacties zijn nooit precies hetzelfde. Dit betekent dat geen enkele behandeling of interventie algemeen toepasbaar is. De wetenschap achter pijn is dynamisch en multidimensionaal, wat leidt tot een voortdurende behoefte aan reflectie en bijscholing. Maar dan nog, zijn er meer dan genoeg situaties waarin de uitkomst van een gekozen behandeling onzeker blijft, zelfs na het zorgvuldig analyseren van de beschikbare gegevens en het opstellen van een behandelplan.

Een voorbeeld hiervan is de patiënt met aanhoudende lage rugpijn zonder duidelijke structurele oorzaak, die ondanks eerdere interventies nauwelijks verbetering meldt. Bij deze patiënt kan ik een uitgebreid klinisch redeneerproces doorlopen: het begrijpen van psychosociale factoren, het analyseren van beweging en houding, en het in kaart brengen van mogelijke nociplastische componenten. Toch kan het zijn dat de uitkomst niet overeenkomt met mijn verwachtingen, of dat de patiënt aangeeft dat de pijn ondanks onze inspanningen niet significant afneemt. Deze momenten dwingen mij om mijn eigen assumpties en methoden ter discussie te stellen.

Klinische onzekerheid betekent echter niet dat ik machteloos ben. Het vereist een houding van openheid, nieuwsgierigheid en samenwerking. Het vraagt om het vermogen om naast de patiënt te staan en samen te zoeken naar nieuwe perspectieven en oplossingen. Het inzien van je eigen beperkingen als zorgprofessional is soms een mooie uitkomst van je klinische onzekerheid,. Samenwerken en doorverwijzen een andere specialisten of een multidisciplinair team is vaak heilzaam. Op andere momenten betekent het dat ik simpelweg aanwezig ben, luister en erken wat de patiënt doormaakt – een actie die vaak krachtiger is als een technische behandeling.

Daarnaast is communicatie een essentieel hulpmiddel in het omgaan met onzekerheid. Open en eerlijke gesprekken met patiënten over de complexiteit van aanhoudende pijn en de mogelijke trajecten die we samen kunnen volgen, zorgen vaak voor wederzijds begrip en vertrouwen. Het delen van onzekerheden met collega’s  zijn ook waardevolle strategieën om met dit aspect van het vak om te gaan.

Wat ik door de jaren heen heb geleerd, is dat klinische onzekerheid niet per definitie een tekortkoming is. Het is eerder een onlosmakelijk onderdeel van werken in een veld waar wetenschap, menselijkheid en complexiteit samenkomen. Door onzekerheid te omarmen en te zien als een kans om te leren, groei ik niet alleen als professional, maar bied ik mijn patiënten ook de best mogelijke zorg. Het is deze bereidheid om vragen te blijven stellen, samen te werken en te reflecteren die het werk van een pijnfysiotherapeut zowel uitdagend als diep vervullend maakt.